Η Μεγάλη Παρασκευή είναι μέρα της σιωπής και του θρήνου και οι θρησκευτικές εκδηλώσεις κορυφώνουν το Θείο Δράμα κατανυκτικά με διαφορετικές παραδόσεις από τόπο σε τόπο. Το ξύλινο κουβούκλιο του Επιταφίου δίνει μια μεγαλοπρέπεια στην όλη πένθιμη τελετή του Θεανθρώπου Χριστού. Η περιφορά των Επιταφίων ποικίλει από τόπο σε τόπο, ανάλογα την παράδοση και τις πολιτιστικές ιδιαιτερότητες της περιοχής. Η κατανυκτική μυσταγωγία της περιφοράς του Επιταφίου θέλει κάθε χρόνο την ετοιμασία της.
Η διακόσμηση των ξυλόγλυπτων αυτών κουβουκλίων είναι ένα όμορφο κεφάλαιο στη λαογραφία του κάθε τόπου και όχι μόνο, θα λέγαμε καλύτερα της κάθε ενορίας, που αμιλλάται την άλλη για το πιο ωραίο στόλισμα. Μάλιστα η σύγκριση γίνεται τη στιγμή της συνάντησή των Επιταφίων στην κεντρική πλατεία του τόπου, ιδίως των πόλεων, που ως έθιμο διατηρείται ακόμη σε πολλά ελλαδικά μέρη.
Ο στολισμός του έχει ιδιαίτερο εθιμοτυπικό χαραχτήρα, πρέπει δε να είναι αρμονικός και το αποτέλεσμα να ταιριάζει σωστά στο ξύλινο μέρος του επιταφίου. . Κι αυτό, γιατί πέρα από την καλαισθησία της διακόσμησης, η κατασκευή του ξύλινου κουβουκλίου του Επιταφίου δεν είναι τυχαία.
Πιστεύεται ότι το επάνω μέρος του συμβολίζει τον ουρανό και το επίπεδο που υπάρχει στη μέση, συμβολίζει τη γη. Υπάρχει μεγάλη ποικιλία σχημάτων και διακοσμήσεων στους Επιτάφιους, όπως με ξυλόγλυπτα μέρη σκαλισμένα στα χέρια, με υποδοχές για την τοποθέτηση των λουλουδιών, άλλοι έχουν αγιογραφημένα τα κάτω πλαϊνά ξύλινα μέρη ή ακόμη και αγιογραφημένο το εσωτερικό του. Ακόμη υπάρχουν ξύλινες κατασκευές με πόδια και ομορφοσκάλιστο κουβούκλιο, καθώς και υποδοχές που δέχονται την τοποθέτηση φωτιστικών.
Οι ενορίτισσες κάθε ναού μαζεύουν πλήθος από άνθη και άλλα λουλούδια της άνοιξης, τα δροσίζουν μέσα σε μεταλλική λεκάνη ή σε κουβά για να είναι φρέσκα κι όταν έλθει η στιγμή για να το στόλισμα του Επιταφίου, τα παίρνουν ένα ένα και τα τοποθετούν κατάλληλα, ώστε να παρουσιάσουν ένα αρμονικό και όμορφο αποτέλεσμα.
Η Ελληνική παράδοση θέλει τις γυναίκες να ξενυχτούν στολίζοντας την ξυλόγλυπτη κατασκευή με λουλούδια όλων των χρωμάτων και των αρωμάτων. Χρησιμοποιούν ποικιλόμορφα μυρωδάτα αγριολούλουδα αλλά και ήμερα, που μαζεύουν τα παιδιά από τους ανοιξιάτικους κήπους, τις αυλές και τα χωράφια: Ανεμώνες, μαργαρίτες, άσπρα, μωβ, κίτρινα και μπλε λουλουδάκια του αγρού, κρίνους, τριαντάφυλλα, άνθη λεμονιάς, βιολέτες, μενεξέδες, πασχαλιές, γαρίφαλα, πρασινάδες, μυρσίνες, δάφνες, και τόσα άλλα φυτά επιστρατεύονται για το στόλισμα του Επιταφίου. Τα λουλούδια πλέκονται σε στεφάνια και γιρλάντες και όλος ο Επιτάφιος γίνεται μια κορώνα από άνθη που μοσχοβολά. Στις σύγχρονες πόλεις τη θέση των γυναικών παίρνουν συνήθως επαγγελματίες ανθοδέτες επιστρατεύοντας πλήθος από εξωτικά λουλούδια και πρασινάδες.
Επίσης, πολλές ενορίες τοποθετούν κρυφό φωτισμό στην ουρανία του Επιταφίου, ή στα κηροπήγια ή στα φαναράκια του, που μπορεί να έχει ο Επιτάφιος, κι έτσι κατά την περιφορά του δείχνει ακόμη πιο επιβλητικός.
Στο Ορθόδοξο τυπικό ο Επιτάφιος αποτελείται από την αγιογραφημένη κοιμώμενη μορφή του Χριστού μας στο κέντρο χοντρού υφάσματος, σχήματος ορθογωνίου παραλληλογράμμου, που στην περίμετρό του πολλές φορές φέρει χρυσοποίκιλτα κρόσσια. Το ύφασμα συνήθως είναι από μετάξι, με πολλές στρώσεις και κατάλληλα επεξεργασμένο γι’ αυτόν το σκοπό. Το σώμα του Χριστού ακολουθώντας την αγιογραφία όπως έχει, είναι κεντημένο πυκνά με χρυσοκλωστές, και διακοσμημένο με εκκλησιαστικά σχήματα και σύμβολα. Απαραίτητα αναγράφεται κεντημένο σύντομο εκκλησιαστικό κείμενο. Υπάρχουν πάνινοι Επιτάφιοι που εικονίζουν αγιογραφικά κεντημένες παραστάσεις, είτε τους μαθητές του Χριστού μας, είτε στιγμές από το Θείο Δράμα του Ιησού. Αυτόν το πάνινο διακοσμημένο Επιτάφιο λιτανεύουν πολλοί ιερείς, που ακολουθούν πιστά το παλαιό τυπικό ή τον τοποθετούν στην ξυλογλυπτική κατασκευή του Επιταφίου.
Ο κεντητός Επιτάφιος έχει τις ρίζες τους στα Βυζαντινά χρόνια ακολουθώντας παράλληλα τη μεγάλη τέχνη, της χρυσοκεντητικής των αμφίων. Αργότερα πέρασε στην Ρωσία και σε άλλες χώρες ιδίως Ορθόδοξες. Σήμερα υπάρχουν σπουδαία εργαστήρια που φτιάχνουν τέτοια έργα χειροποίητα και θαυμαστά για την τέχνη τους και την υπομονή τους.
Ελπίζουμε ότι η ταπεινότητα μας ανήκει σε αυτή την κατηγορία αναλαμβάνοντας να διακοσμήσει το ξυλόγλυπτο κουβούκλιο του Επιταφίου σας με σεβασμό στο Ορθόδοξο τυπικό και στην παράδοση μας.
Επισκεφθείτε το http://www.e-amfia.gr στό τμήμα «Δημιουργίες Χιτών» για να δείτε κάποια από τα σχέδια μας και τις προτάσεις μας για τον Επιτάφιο σας.
Share this with your friends
Μου αρέσει αυτό:
Μου αρέσει! Φόρτωση...
Πρέπει να έχετε συνδεθεί για να σχολιάσετε.